Nöroendokrin Tümörler (NET’ler) Nelerdir ?

Hormon sistemi olarak da bilinen nöroendokrin sistem nöroendokrin hücreler adı verilen sinir ve salgı bezi hücrelerinden oluşur. Bu hücreler genel olarak farklı organların işlevlerini düzenleyen hormonları vücuda salgılar.

Nöroendokrin hücreler değişip kontrolsüzce çoğaldığında NET’ler gelişebilir. NET’ler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir.

Benign NET'ler yavaş büyüme ve vücutta bir alanda sınırlı olma eğilimindedir ve eğer çevrelerindeki diğer alanlara baskı yapmaz veya yer değiştirmezlerse genelde hayati risk oluşturmadıkları kabul edilir.

Mümkünse benign NET’ler erken evrede cerrahi olarak çıkarılmalı veya başka lokal yöntemlerle tedavi edilmelidir çünkü vücudun başka yerlerine yayılabilir ve malign tümörlere dönüşebilirler.

Malign NET'ler genelde daha hızlı ve kontrolsüz biçimde büyüyen, çevre dokuları da etkileyebilen veya vücudun bir bölgesinden başka yere yayılmış (metastaz yapmış) ya da yayılma potansiyeli olan tümörlerdir.

Cerrahi mümkün değilse metastatik NET’leri olan kişiler için başka tedavi seçenekleri de vardır.

NET’lerden Fonksiyonel ve non-fonksiyonel tümörler şeklinde bahsedildiğini duyabilirsiniz. Bazı NET’ler çok fazla hormon üreterek tümörün yerleşimine ve salgıladığı hormonlara bağlı olarak çeşitli belirtilere ve komplikasyonlara neden olabilir.

Bu NET’ler Fonksiyonel tümörler olarak adlandırılır. Hormon üretmeyen NET’lere Non-fonksiyonel tümörler denir fakat yine de komplikasyonlara neden olabilirler.

Pek çok kişi NET’leri hala karsinoid tümörler olarak adlandırmaktadır. Bu eski bir terim olup hala genel olarak NET’ler veya pankreastan köken almayan NET’ler yerine kullanılmaktadır.

1907 yılında NET’ler ilk olarak karsinoid tümörler olarak adlandırılmıştır çünkü bilim adamları yavaş büyümeleri nedeniyle kanserli (malign) değil ‘kanser-benzeri’ (benign) tümörler olduklarını düşünmüştür.

Fakat günümüzde NET’lerin malign olabileceği ve diğer kanserler gibi vücutta bir yerden başka bir yere yayılabildiği kesinleşmiştir.

Karsinoid semdromun belirtileri duygusal stres, anksiyete, alkol, kafeinli içecekler ve bazı gıdalar ile tetiklenebilir.

Ancak, karsinoid sendrom belirtileri şu yöntemlerle engellenebilir veya hafifletilebilir:

• Stresli durumlardan kaçınmak veya gevşeme yöntemleri uygulamak
• Alkollü ve kafeinli içeceklerin tüketimini azaltmak

• Yüksek miktarda amino asit triptofan içeren gıdalardan ( örn, çikolata, süt ve peynir, kırmızı et, balık ve kümes hayvanları) veya serotonin içeren gıdalardan (örn. muz) kaçınmak
• Egzersiz

Tedavi edilmeyen karsinoid sendrom vitamin eksikliklerine ve vücuttan su kaybına yol açan düzenli ishal ataklarına neden olabilir. Ancak, daha ciddi komplikasyonu karsinoid krizdir. Karsinoid kriz, karsinoid sendrom belirtilerinin güçsüz bırakan ve yaşamı tehdit eden boyutta aniden ortaya çıkmasıdır. Karsinoid kriz biyopsi alınması veya bir cerrahi işlem ile tetiklenebilir. Lütfen doktorunuza size gerekli tedaviyi uygulayabilmesi için NET’leriniz olduğunu bildirdiğinizden emin olun.